فضیلت و ارزش یادگیری و نقل حدیث

براى کسى که با حدیث‏ سر و کار دارد جایز نیست که هر حدیثى را بدون بررسى در باره صحّت یا عدم صحّت آن نقل‏ نماید بلکه ضرورى است تا با استفاده از فنون و علوم مختلف مربوط به حدیث، به تحلیل در باره هر حدیث و روایت بپردازد و اگر پس از بررسى، حدیث مورد نظر را صحیح و سالم تشخیص داد آن را روایت کند، چرا که هدف اصلى در استفاده از حدیث و سنّت، درایة الحدیث است نه روایة الحدیث. 1

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: حدیث فى حلال و حرام تأخذه من صادق خیر لک من الدنیا و ما فیها من ذهب او فضة 2 یک حدیث که در حلال و حرام از راوى راستگوئى فراگیرى برایت بهتر است از دنیا و آنچه در عالم زر و سیم باشد.

نیز فرمود: اعرفوا منازل الناس على قدر روایتهم عنا (منزلت مردم را به قدر روایتشان از ما بدانید) 3

و در حدیث دیگر فرمود: مرتبه و منزلت شیعیان ما را به مقدار روایت و معرفتشان بدان.زیرا معرفت هم منوط به فهمیدن روایات است چه مؤمن به واسطه فهم روایات به مرتبه نهائى ایمان مى ‏رسد.از حضرت باقر(علیه السلام) رسیده که فرمود: اعرف منازل الشیعه على قدر روایتهم و معرفتهم.فان المعرفة هى الدرایة للروایة.و بالدرایات للروایات یعلو المومن الى افضل درجات الایمان 4.پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: من حفظ على امتى اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه فى امر دینهم، بعثه الله یوم القیمة فقیها عالما : کسى که بر امت من چهل حدیث از آنچه مورد نیاز آنان در دینشان است حفظ نموده و فرا خواند خداوند او را روز قیامت فقیه و عالم دین مبعوث مى ‏فرماید) 5 .

و این معنى از فعل ائمه (علیهم السلام) نیز مشهود است.چنان که نقل شده حضرت باقر (علیه السلام) از جابر بن عبد الله انصارى تقاضا فرمود، حدیث لوح را که وى نزد حضرت زهرا (علیها السلام) مشاهده نموده بود، بر آن جناب عرضه دارد.و خود به منزل جابر تشریف برده و حدیث مزبور را با اصلى که نزد خود داشت، مطابقت فرمود.

نیز نقل شده: هنگامى خادمه حضرت زهرا (علیها السلام) پارچه حریرى را که در آن حدیثى از پیامبر(صلی الله علیه و آله) ثبت و ضبط شده بود گم کرد، حضرت به وى ضمن تعرض و باز خواست فرمود: (اطلبیها فانها تعدل عندى حسنا و حسینا) 6 نوشته را پیدا کن چه آن پیش من همان ارزش را دارد که حسن و حسین دارند.

معاویة بن عمار ساباطى که از بزرگان اصحاب حضرت صادق(علیه السلام) است گوید به آن حضرت عرض کردم آیا مردى که احادیث زیادى از شما روایت مى ‏کند و بین مردم انتشار مى ‏دهد و به واسطه اشاعه آن، دل مردم و شیعه را به دین محکم مى ‏کند افضل است یا مرد شیعى عابدى که راوى نباشد؟ فرمود کسى که به واسطه کثرت روایت موجب محکمى دل شیعیان ما شود از هزار عابد برتر است. 7

از رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل شده که فرمود: خدا جانشینان مرا رحمت کند. عرض شد جانشینان شما کیانند؟ فرمود جمعى که پس از من آیند و آثار مرا نقل نموده و سنت‏ هاى مرا به مردم بیاموزند .در روایت دیگر جمله دعائیه آغاز حدیث را سه بار تکرار کرد (رک بحار الانوار) .

نیز فرمود: در طلب علم شتاب کنید چه یک حدیث که از راستگوئى فرا گیرید بهتر است از دنیا و آنچه در آن مى ‏باشد.

در حدیث جابر آمده که حضرت باقر (علیه السلام) فرمود: لحدیث تصیبه من صادق فى حلال و حرام خیر لک مما طلعت علیه الشمس حتى تغرب :: حدیثى که از ثقه ‏اى فراگیرى که متضمن حلال و حرامى باشد بهتر است از آنچه خورشید بر آن طلوع و غروب کند. 8

نیز از حضرت صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود: العلماء ورثة الانبیاء و ذلک ان الانبیاء لم یورثوا درهما و دینارا و انما ورثوااحادیث عن احادیثهم فمن اخذ بشى‏ء منها فقد اخذ حظا و افرا 9 :: علماى دین وارثان پیغمبران ‏اند زیرا پیامبران که سیم و زرى نیندوختند تا به ارث گذارند بلکه قسمتى از احادیث آنها براى مردم ماند بنابر این هر کس بخشى از احادیث را فرا گیرد بهره زیادى برده .

داود جعفرى گوید: کتاب یوم و لیله یونس را در محضر شریف حضرت عسکرى عرضه داشتم فرمود تصنیف کیست؟ گفتم تصنیف یونس مولى آل یقطین فرمود: اعطاء الله بکل حرف نورا بوم القیمه؛ خداوند باو بهر حرفى نورى در قیامت مرحمت کند. 10

پی نوشت ها:

1.1- زندگانى حضرت زهرا علیها السلام ( ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه روحانى / / 14 / آفت سوم: جعل جاعلان ..... ص : 12

2.محاسن برقى 1/ .229

3.اصول کافى 1/ .50

4.شرح اصول الکافی، ج‏1، ص: 198

5.نوادر فیض ص 50

6.الکافی *المقدمة 6 الحدیث عند الشیعة ..... ص : 4

7.الخصال / ترجمه فهرى / مقدمه / 3 / مقدمه ..... ص : 2

8.وسائل الشیعة / ج‏27 / 98 / 8 باب وجوب العمل بأحادیث النبی ص و الأئمة ع المنقولة فی الکتب المعتمدة و روایتها و صحتها و ثبوتها ..... ص : 77

9.مجمع البحرین ؛ ج‏2 ؛ ص268

10.بحار الأنوار (ط - بیروت) / ج‏84 / 292 / باب 12 کیفیة صلاة اللیل و الشفع و الوتر و سننها و آدابها و أحکامها ..... ص : 194

منبع ما:entezar.ahlolbait.com