چنانکه از روایات و اخبار استفاده مى گردد، امتحان و آزمایش به وسیله غیبت امام(علیه السلام) به چند جهت از شدیدترین امتحان ها است:
جهت اول: این که، از روایاتى استفاده مى شود که مؤمنین و افرادى که در زمان غیبت آن حضرت به سر مى برند از حیث درجه و مقام بر کسانى که در زمان حضور پیامبر و سایر ائمه(علیهم السلام) بودند برترى دارند. لازمه این برترى و موقعیّت، شدّت و سختى امتحان آنها است که به واسطه طولانى شدن غیبت امام و حجت خدا، متوجه آنان مى شود; لکن آنان ذرّه اى شکّ و تردید به خودشان راه نمى دهند و با اخلاص کامل بر اعتقاد به امامت آن حضرت ثابت و استوار مى مانند.
چنانکه حضرت على(علیه السلام) از پیامبر نقل مى کنند که خطاب به وى فرمود:
«یا علىّ، واعلم أنّ أعجب الناس إیماناً و أعظمهم یقیناً قوم یکونون فی آخرالزمان لم یلحقوا النبىّ وحجبتهم الحجّه، فآمنوا بسواد على بیاض».( ۱ )
«اى على! بدان که عجیب ترین افراد از جهت ایمان و بزرگىِ یقین، قومى هستند که در آخر الزمان به سر مى برند. زیرا آنان، در عین حال که پیامبر را ملاقات نکرده اند و امام و حجت خدا نیز از آن ها محجوب و غایب است، به وسیله سیاهى ها و خطوطى که در کاغذها مانده است، ایمان آورده اند».
در روایت دیگرى ابن عباس از پیامبر اکرم نقل مى کند که آن حضرت فرمودند:
«على بن ابى طالب(علیه السلام) امام و جانشین من بر امت من است. از فرزندان على است همان قائم منتظرى که زمین را از قسط و عدل پر مى کند همان طورى که از جور و ستم پر شده باشد».
آنگاه حضرت فرمودند:
«والّذی بعثنی بالحقّ بشیراً انّ الثابتین على القول به فی زمان غیبته لأعزّ من الکبریت الأحمر».
«سوگند به خدایى که مرا به حق مبعوث داشت و بشارت دهنده قرار داد، کسانى که در زمان غیبت آن حجت خدا بر قول و اعتقاد به امامت وى ثابت بمانند از طلاى سرخ ـ یا یاقوت سرخ ـ کمیاب ترند!»
جابر بن عبد اللّه انصارى بلند شد و عرض کرد: «آیا براى قائم(علیه السلام)غیبتى است؟»
حضرت فرمود:
«آرى، به خدا سوگند! «وَلُِیمَحّصَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکافِرِینَ»( ۲ ); تا خداوند بندگان با ایمان را خالص گرداند و امتحان کند و کافران را نیست و نابودگرداند».( ۳)
دشوارى حفظ ایمان در دوران غیبت
جهت دوم: این که، پیشامدهاى ناگوار و دگرگونى هایى که در دوران طولانى غیبت رخ مى دهد، مردم را نیز متحوّل و دگرگون مى سازد به طورى که حفظ ایمان و استقامت در راه آن، بسیار سخت و دشوار است که حتّى امامان پیشین نیز، جامعه شیعه را در جریان آن قرار داده اند و آن ها را از سختى ها و مشکلاتى که در راستاى حفظ ایمان در زمان غیبت متوجّه آنان مى شود، خبر داده اند.
حضرت صادق(علیه السلام) فرمود:
«إنّ لصاحب هذا الأمر غیبه، المتمسّک فیها بدینه کالخارط للقتاد ـ ثمّ قال هکذا بیده ـ ثم قال: فأیّکم یمسک شوک القتاد بیده؟ ثمّ أطرق ملیّاً، ثمّ قال: إنّ لصاحب هذا الأمر غیبه، فلیتّق اللّه عبد و لیتمسّک بدینه».( ۴ )
«کسى که بخواهد در زمان غیبت صاحب الأمر(علیه السلام) به دین خود چنگ بزند و به لوازم دیندارى ملتزم باشد، مانند کسى است که بخواهد با کشیدن دست، خارهاى درخت قتاد را بکَند. سپس حضرت فرمودند: کدام یک از شما مى تواند خارهاى درخت قتاد را با دست بگیرد؟
بعد فرمودند: به درستى که براى صاحب این امر، غیبتى است که باید بنده خدا، تقوا و پرهیز کارى را پیشه خود سازد و به دینش چنگ زند».
آرى! در دوران اندوهناک غیبتِ آخرین حجّت و ذخیره خدا در زمین، ظاهر فریبنده امور دنیوى، یکى پس از دیگرى، جلوه گر مى گردد و دل افراد را فریفته و اسباب گوناگون گناه و معصیت، بیش از پیش فراهم شده و در دسترس همه قرار گیرد. بساط لهو و لعب، غنا و نوازندگى و طرب، همه جا گسترده مى شود و با اختلاط و امتزاج هاى نامشروع مرد و زن، زمینه بیشترى براى دسترسى به گناه فراهم مى گردد. علاوه بر آن، قدرت هاى طاغوتى و غیر دینى نیز در افزایش گناه و معصیت تأثیر فراوان دارند. در آن دوران، دینداران حقیقى به ظاهر، ذلیل، و بلهوسان نابکار به ظاهر، عزیزند; امر به معروف و نهى از منکر فراموش، و انجام منکرات در هر کوى و برزن متداول و مرسوم مى گردد.
بنابر این باید گفت که دیندارى، سخت و مشکل است. لذا عظمت افرادى که در شرایط سخت و دشوار غیبت، دین خود را حفظ کنند و بر اعتقاد به امامت حضرت مهدى(علیه السلام) ثابت و استوار بمانند، روشن مى شود. امید آن که خداوند ما را از ثابت قدمان بر اعتقادات صحیح اسلامى و امامت ائمه معصومین(علیهم السلام) قرار دهد و مقدّمات ظهور حضرت را فراهم فرماید,
پی نوشت ها:
۱ ـ کمال الدین، ص ۲۸۸، ح ۸٫
۲ ـ سوره آل عمران، آیه ۱۴۱٫
۳ – کمال الدین، ص ۲۸۷، ح ۷٫
۴ ـ اصول کافى، ج ۱، ۳۳۵، ح ۱; کمال الدین، ص ۳۴۶٫
منبع: کتاب جلوه هاى پنهانى امام عصر(علیه السلام) حسین على پور
منبع ما:http://tolooemehr.com/