شباهت های حضرت مهدی (عج) با پیامبر (ص)

 

در این بخش با بهره گیری از روایات، سیمای پرفروغ امام زمان(عج) را به حق معرفی می‌نمائیم و لازم است این نکته را متذکر شویم که آمدن مهدی موعود(عج) نزد رسول‌خدا(ص) و اهلبیت(ع) به قدری قطعی است که در بسیاری از روایات، رسول گرامی اسلام و اهلبیت ایشان به بیان شمائل و سیمای مهدی موعود(عج) پرداخته‌اند و بالتّبع، علماء شیعه و اهل تسنّن در کتب معتبره خود این روایات را نقل نموده‌اند.

در نتیجه با ایمان به صدق نبی اکرم و اهل بیت(ع) از یکسو، و از طرفی دیگر به دلیل کثرت روایات در این باب، یقین می‌کنیم که این روایات «اخبار غیبی» از جانب ایشان درباره قائم آل محمّد(ص) می‌باشد.

مهدی موعود(عج) شبیه ترین مردم به رسول‌خدا(ص)

1. شیخ سلیمان قندوزی حنفی[1] به نقل از مناقب خوارزمی، و نیز حموینی در کتاب فرائد السمطین[2]، اینچنین روایت کرده‌اند:

وَ فِی المَنَاقِبِ حَدَّثَنَا عَبدُالوَاحِدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدُوسِ الْعَطَّارِ النِّیْشَابُورِی قَالَ حَدَّثَنَا حَمْدَانُ بْن سُلَیْمانِ النِّیْشَابُورِی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اسْمَاعِیلِ بْنِ بَزِیعِ، عَنْ صَالِحِ بْنِ عَقَبَة عَنْ اَبِی جَعْفَر مُحَمَّدٍ الْبَاقِرِ عَنْ اَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ اَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِی سَلاَمُ اللهِ عَلَیْهِمْ قَالَ، قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وَلَدِی، اِسْمُهُ اِسْمِی وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی وَ هُوَ اَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً تَکُونُ لَهُ غَیْبَۀٌ وَ حَیْرَۀٌ فِی الْاُمَمِ حَتَّی تَضِلَّ الْخَلْقُ عَنْ اَدْیَانِهِمْ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقْبَلُ کَالشَّهَابِ الثَّاقِبِ یَأتِی بِذَخِیرَۀِ الاَنْبِیَاءِ(ع) فَیَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً.

امام باقر(عج) از پدرش امام زین العابدین(عج) و ایشان از جدّش امیرالمومنین علی(عج) روایت کرده‌اند که رسول‌خدا(ص) فرمود: مهدی(عج) از فرزندان من است، اسم او اسم من است و کنیه او کنیه من می‌باشد، او از حیث آفرینش و اخلاق شبیه ترین مردم به من است، او غائب خواهد شد و مردم دربارۀ دینشان سرگردان می‌شوند، در این هنگام مهدی(عج) مانند تیر شهاب با ذخیرۀ انبیاء خواهد آمد پس زمین را پر از عدل و داد می‌کند کما اینکه پر از ستمگر و ظلم شده است.

همانگونه که در این روایت آمده، رسول‌خدا(ص) تصریح می‌نماید که حضرت مهدی(عج) از لحاظ آفرینش و خلقت و شمائل «شبیه ترین مردم به رسول‌خدا(ص)» است، ما به همین مناسبت بیش از بیست شباهت از شباهت‌های حضرت مهدی(عج) و پیامبر گرامی اسلام را در انتهای همین باب ذکر می‌کنیم، انشاءالله

مهدی(عج) چشمانی سرمه کشیده و محاسنی پرپشت دارد

2. ابوالفتح علی بن عیسی اربلی، در کتاب کشف الغمّه[3]، به نقل از رسول‌خدا(ص) دربارۀ حضرت مهدی(عج) این چنین روایت نموده:

اَکْحَلُ الْعَیْنَیْنِ، کَثُّ اللَّحْیَۀِ، عَلَی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ

یعنی: چشمان مهدی(عج) «سرمه کشیده»[4] محاسن او پرپشت و سمت راست صورت او یک خال است.

چشمان مهدی(عج) «مشکی» است

3. علامه ملاّ محمد باقر مجلسی; در کتاب شریف بحارالانوار[5]، از امیرالمومنین علی(عج) این چنین روایت نموده:

اَلْمَهْدِیُّ اَقْبَلُ اَجْعَدُ هُوَ صَاحِبُ الْوَجْهِ الْاَقْمَرِ، وَ الْجَبیِنِ الْاَزْهَرِ، صَاحِبُ الشَّامَّۀِ وَ الْعَلامَۀِ...

مهدی(عج) چشم‌های مشکی و موهایی پرپشت و چهره‌ای همچون ماه تابان دارد، پیشانی او باز و یک خال و یک نشان دارد...

چهرۀ مهدی(عج) درخشان، و قامتی درشت دارد

4. حموینی در کتاب فرائد السمطین[6] و شیخ سلیمان قندوزی حنفی[7] از رسول‌خدا(ص) این چنین روایت نموده اند:

قَالَ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وَلَدِی اِبْنُ اَرْبَعِینَ سَنَۀ، کَاَنَّ وَجْهُهُ کَوْکَبٌ دُرّیٌّ، وَ فِی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ اَسْوَدُ، ... کَاَنَّهُ مِنْ رِجَالِ بَنِی اِسْرَائِیل...

رسول خدا(ص) فرمود: مهدی(عج) از فرزندان من است، او چهل ساله است، و صورتش همچون ستاره تابناکی می‌درخشد، و سمت راست صورت او خال سیاهی است ... و قامتش همچون قامت مردان بنی اسرائیل[8] (درشت اندام) است...

مهدی جوانی متوسط القامه، زیبا و نورانیست

5. یوسف بن یحیای مقدسی شافعی در کتاب عقد الدّرر،[9] از امام باقر(عج) این چنین روایت نموده:

وَ عَنْ اَبِی جَعْفَر مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ8، قَالَ: سُئِلَ اَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیٌّ(عج)، عَنْ صفَۀ الْمَهْدِیِّ، فَقَالَ: هُوَ شَابٌّ، مَرْبُوعٌ، حَسَنُ الْوَجْهِ، یَسِِیلُ شَعْرُهُ عَلَی مَنْکبَیْهِ، یَعْلُو نُورُ وَجْهِهِ سَوَادَ شَعْرِهِ وَ لَحْیَتِهِ وَ رَأْسِهِ.

ابوجعفر امام محمد باقر(عج) فرمود: از امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) دربارۀ صفت مهدی(عج) سوال شد، حضرت علی(عج) فرمود: مهدی(عج) جوانی است متوسط القامه، با صورتی زیبا، که موهایش بر ناحیه شانه هایش ریخته، و نور صورتش بر سیاهی موی سر و صورتش غلبه و برتری دارد.

موهای مهدی(عج) بر شانه هایش ریخته

6. علّامه محمد باقر مجلسی; در کتاب شریف بحارالانوار[10]، از امیرالمومنین علی(عج) درباره حضرت مهدی(عج) این چنین روایت نموده:

حَسَنُ الْوَجْهِ، حَسَنُ الشَّعْرِ، یَسِیلُ شَعْرُهُ، عَلَی مَنْکََِبَیْهِ وَ نُورُ وَجْهِهِ یَعْلُو سَوَادَ لَِحْیَتِهِ.

مهدی(عج) خوش چهره، با موهائی جالب است بگونه‌ای که بر شانه هایش ریخته و نور صورتش بر سیاهی محاسنش غلبه دارد.

رنگ بدن مهدی(عج) رنگ نژاد عربست

7. ابن حجر مکّی در صواعق محرقه در آیه دوازدهم از آیات وارده دربارۀ اهلبیت(ع) از رویانی و طبرانی و غیر ایندو، از رسول‌خدا(ص) روایت نموده که فرمود:

اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وَلَدِی، وَجْهُهُ کَالْکَوْکَبِ الدُّرِّی، اَللَّوْنُ لَوْنٌ عَرَبِی وَ الْجِسْمُ جِسْمٌ اِسْرَائِیلِی، یَمْلَأُ الْاَرْضَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً یَرْضَی لِخِلَافَتِهِ اَهْلُ السَّمَاءِ وَ اَهْلُ الْاَرْضِ وَ الطَّیْرُ فِی الْجَوِّ، یَمْلِکُ عِشْرِینَ سَنَۀً

مهدی(عج) از فرزندان من است، صورتش همچون ستاره‌ای می‌درخشد، رنگ بدن او رنگ نژاد عرب (گندمگون است)، و جسم او جسم اسرائیلی (همچون فرزندان یعقوب(عج) درشت اندام) می‌باشد او زمین را پر از عدل می‌کند همچنان که پر از ستمگر شده است در خلافت او اهل آسمان و اهل زمین و پرندگان در هوا راضی هستند، و او بیست سال سلطنت خواهد کرد.

نکته: مطلب و نکته بسیار جالب اینکه شیخ منصور علی ناصف از علماء الازهر مصر و مدرّس جامع الزینی[11]، همین روایت را از رویانی و ابونعیم و دیلمی و طبرانی نقل می‌کند و محمد بن یوسف گنجی شافعی در البیان فی اخبار صاحب الزمان این روایت را نقل کرده سپس می‌گوید: این حدیث حسن است و سندش نزد ما معروف می‌باشد.

مثل همین روایت را ابونعیم اصفهانی در اربعین حدیث فی المهدی(عج) حدیث نهم، و اربلی در کشف الغمّه به همان ترتیب چهل گانه مسنداً از حذیفه بن الیمان از رسول‌خدا(ص) نقل کرده‌اند.

مهدی(عج) پیشانی بلند و بینی کشیده دارد

8. ابوداود سجستانی[12]و مومن شبلنجی[13]، و ترمذی[14]، و طبرانی در معجم الصغیر[15]، و متقّی هندی[16]، و ابوعبدالرحمان نسائی[17]، و حافظ ابوبکر بیهقی[18]، و حاکم نیشابوری[19]، و مقدّسی شافعی[20]، و شیخ منصور علی ناصف[21] از علماء الازهر مصر، این چنین روایت کرده اند:

حَدَّثَنَا سَهْلُ بْنُ تَمَامِ بْنِ بَزِیع، حَدَّثَنَا عُمْرَانُ الْقَطَّانُ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ اَبِی نَضْرَةَ عَنْ اَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِی، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: اَلْمَهْدِیُّ مِنِّی اَجْلَی الْجَبْهَۀِ اَقْنَی الْاَنْفِ، یَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً یَمْلِکُ سَبْعَ سِِنیِنَ.

ابوسعید خدری روایت کرده که رسول‌خدا(ص) فرمود: مهدی از (فرزندان) من است، او پیشانی بلند و بینی کشیده دارد، زمین را پر از عدل و داد می‌کند کما این که از ستمگر و ظلم پر شده است، او هفت سال خلافت و سلطنت می‌کند.

نکته اول: مومن شبلنجی بعد از نقل این روایت در کتاب نورالابصار[22] می‌نویسد: این روایت را ترمذی تا جمله ظلماً نقل نموده و گوید: این حدیث ثابت و صحیح است.

نکته دوم: حاکم نیشابوری با کمی اختلاف در نقل این روایت در کتاب مستدرک[23] می‌نویسد: این روایت بنابر شرط مسلم «صحیح» است اما او این روایت را نقل نکرده است.

دندان‌های برّاق و شانه‌های پهن مهدی(عج)

9. علامه محمد باقر مجلسی; در کتاب شریف بحارالانوار[24] این چنین روایت نموده که امیرالمؤمنین علی(عج) دربارة سیمای مهدی(عج) فرمودند:

اَزْیَلُ الْفَخِذَیْنِ، بَرَّاقُ الثَّنَایَا، عَریضٌ بَیْنَ الْمَنْکِبَیْنِ.

یعنی مهدی(عج) اندامی متناسب، دندان‌های شفاف و شانه‌های پهن دارد.

در کتف مهدی(عج) علامت نبی(ص) است

10. یوسف بن یحیای مقدّسی شافعی[25]، وابوعبدالله نعیم بن حمّاد[26]، از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(عج) روایت نموده‌اند که فرمود:

وَعَنْ اَمِیرِالْمُؤْمِنیِنَ عَلِیِّ بْنِ اَبِیطَالِبٍ(عج)، قَالَ: اَلْمَهْدِیُّ مُولِدُهُ بِالْمَدِینَةِ مِنْ اَهْلِ بَیْتِ النَّبِیِّ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اِسْمُهُ اِسْمُ نَبِی، وَمُهَاجَرُهُ بَیْتُ الْمَقْدِسِ، کَثُّ اللِّحْیَةِ، اَکْحَلُ الْعَیْنَیْنِ، بَرَّاقُ الثَّنَایَا فِی وَجْهِهِ خَالٌ، اَقْنَی، اَجْلَی، فِی کِتْفِهِ عَلَامَةُ النَّبِیِّ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، یَخْرُجُ بِرَایَةِ النَّبِیِّ مِنْ مِرْطٍ مُخْمَلَةٍ، سَوْدَاءَ مُرَبَّعَةٍ فِیهَا حِجْرٌ، لَمْ تُنْشَرْ مُنْذُ تُوُفِّیَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَلاَتُنْشَرُ حَتَّی یَخْرُجَ الْمَهْدِیُّ، یُمِدُّهُ اللهُ بِثَلاَثَةِ آلاَفِ مِنَ الْمَلاَئِکَةِ، یَضْرِبُونَ وُجُوهَ مَنْ خَالَفَهُ وَاَدْبَارَهُمْ یَبْعَثُ وَهُوَ مَا بَیْنَ الثَّلاَثِینَ اِلَی الْاَرْبَعِینَ.

ولادت مهدی(عج) در آن شهر خواهد بود، او از اهل بیت پیامبر(ص) است. اسم او اسم نبی و محل هجرتش بیت المقدس خواهد بود. محاسنی انبوه داشته و بیخ موژه هایش همیشه سیاه است[27]، و دندان‌های درخشانی دارد، صورتش خال داشته، بینی‌اش کشیده و پیشانی بلندی دارد، در کتف مهدی(عج) علامت و نشانه رسول‌خدا(ص) است، به هنگام خروجش با پرچم رسول الله(ص) خواهد بود، این پرچم از پشم و مخمل است، سیاه رنگ بوده جلوی آن مربع است و از زمان وفات رسول‌خدا(ص) گسترده و باز نشده و گسترده نخواهد شد تا مهدی(عج) خروج کند، خداوند، مهدی(عج) را با سه هزار فرشته یاری خواهد کرد این فرشتگان با تازیانه به صورت و پشت مخالفین مهدی(عج) خواهند زد، مهدی(عج) در حالی ظهور می‌کند که سن او ما بین سی و چهل خواهد بود.

مهدی(عج) چهل ساله است

11. در کتاب اثبات الهداۀ[28] و مجالس السنّیه[29]، از رسول‌خدا(ص) این چنین روایت شده که فرمود:

اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وَلَدِی، اَرْبَعِینَ سَنَۀً، کَاَنَّ وَجْهَهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ، فِی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ اَسْوَدُ، عَلَیْهِ عَبَائَتَانِ قَطْوَانِیَّتَانِ، کَاَنَّهُ مِنْ رِجَالِ بَنِی اِسْرَائِیلَ یَسْتَخْرِجُ الْکُنُوزَ وَ یَفْتَحُ مَدَائِنَ الشِّرْکِ

مهدی(عج) از فرزندان من و مردی چهل ساله است، چهره­اش مانند ستاره‌ای می‌درخشد، در سمت راست صورتش خال سیاهی است، دو عبای قطوانی بر دوش دارد، هیبت او همچون مردی از بنی اسرائیل (فرزندان یعقوب(عج)، درشت اندام) است، گنج ها را از زمین بیرون می‌آورد و بلاد شرک را فتح می‌کند.

قدرت بازوی مهدی(عج)

12. امین الاسلام ابوعلی، فضل بن حسن بن فضل متوفاق 548 ه.ق، در کتاب اعلام الوری[30]، از امام صادق(عج) درباره نشانه‌های حضرت مهدی(عج) این چنین روایت نموده:

اِنَّ الْقَائِمَ اِذَا خَرَجَ کَانَ فِی سِنِّ الشُّیُوخِ وَ مَنْظَرِ الشَّبَابِ، قَوِیّاً فِی بَدَنِهِ، لَوْ مَدَّ یَدَهُ اِلَی اَعْظَمِ شَجَرَۀٍ عَلَی وَجْهِ الْاَرْضِ لَقَلَعَهَا وَ لَوْ صَاحَ بِالْجِبَالِ تَدَکْدَکَتْ صُخُورُهَا...

هنگامی که قائم(عج) قیام کند، در سن پیری، ولی به شکل یک جوان است، بدنی قوی دارد بگونه‌ای که با دست خود قوی ترین درخت را از ریشه در می‌آورد، و اگر در کوه فریاد بزند کوه متلاشی خواهد شد و فرو خواهد ریخت ...

بر گونۀ راست مهدی(عج)، خال سیاهی است

13. مرحوم شیخ علی یزدی حائری در کتاب الزام الناصب[31]، به نقل از امام صادق(عج) این چنین روایت نموده:

لَیْسَ بِالطَّوِیلِ الشَّامِخِ وَ لاَ بِالْقَصِیرِ اللَّازِقِ بَلْ مَرْبُوعُ الْقَامَۀِ، مُدَوَّرُ الْهَامَّۀِ، وَاسِعُ الصَّدْرِ، صَلْتُ الْجَبِینِ، مَقْرُونُ الْحَاجِبَیْنِ، عَلَی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ کَاَنَّهُ فَتَاتُ الْمِسْکِ عَلَی رِضْرَاضَۀِ الْعَنْبَرِ.

قدّش دراز نیست ولی قامتش راست است، کوتاه قد نیست ولی چهار شانه است، چهره­اش گرد و سینه‌اش فراخ و پیشانی­اش باز و ابروانش به هم پیوسته است، و خالی بر قسمت راست صورت خود دارد و مثل این است که دانه مُشکی را بر قطعه‌ای از عنبر سائیده باشند.

مهدی(عج) همیشه جوان خواهد بود تا اجلش برسد

14. مرحوم علّامه محمد باقر مجلسی; در کتاب شریف بحارالانوار[32]، به نقل از امام رضا(عج) این چنین روایت کرده:

عَلاَمَتُهُ اَنْ یَکُونَ شَیْخَ السِّنِّ شَابَّ الْمَنْظَرِ حَتَّی اَنَّ النَّاظِرَ اِلَیْهِ لَیَحْسَبُهُ اِبْنَ اَرْبَعِینَ سَنَۀَ اَوْ دُوْنَهَا، وَ اِنَّ مِنْ عَلاَمَتِهِ اَنْ لاَ یَهْرُمَ بِمُرُورِ الْاَیَّامِ وَ اللَّیَالِی عَلَیْهِ حَتَّی یَأْتِیَ اَجَلُهُ.

نشانه مهدی(عج) آن است که در سنّ پیری است ولی جوان به نظر می‌رسد، بگونه‌ای که بینندگان او را چهل ساله یا کمتر می‌بینند، و همچنین از علامات او این است که با گذشت زمان تا هنگامی که اجلش برسد اثر پیری در او ظاهر نمی‌شود.

مهدی(عج) طی الارض دارد

15. مرحوم سید هاشم بحرانی در کتاب غایۀ المرام[33]، و جوینی در فرائد السمطین[34]، و شیخ سلیمان قُندوزی حنفی در ینابیع المودّۀ[35]، به نقل از امام علی بن موسی الرضا(عج) این چنین روایت نموده اند:

عَنِ الْحَسَنِ بْنِ خَالِدِ، قَالَ، قَالَ عَلِیُّ بْنُ مُوسَی الرِّضَا(عج): اَلْوَقْتُ الْمَعْلُومُ هُوَ یَوْمُ خُرُوجِ قَائِمِنَا، فَقِیلَ لَهُ مَنِ الْقَائِمُ مِنْکُمْ، قَالَ(عج): اَلرَّابِعُ مِنْ وَلَدِی اِبْنُ سَیِّدَةِ الْاِمَاءِ یُطَهِّرُ اللهُ بِهِ الْاَرْضَ مِنْ کُلِّ جَوْرٍ وَ یُقَدِّسُهَا مِنْ کُلِّ ظُلْمٍ وَ هُوَ الَّذِی یَشُکُّ النَّاسُ فِی وِلَادَتِهِ وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَیْبَۀِ قَبْلَ خُرُوجِهِ فَاِذَا خَرَجَ اَشْرَقَتِ الْاَرْضُ بِنُورِهِ وَ وَضَعَ مِیزَانَ الْعَدْلِ بَیْنَ النَّاسِ فَلاَ یَظْلِمُ اَحَدٌ اَحَداً وَ هُوَ الَّذِی تَطْوِی لَهُ الْاَرْضُ وَ لَا یَکُونُ لَهُ ظِلٌّ وَ هُوَ الَّذِی یُنَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ یَسْمَعُهُ جَمِیعُ اَهْلِ الْاَرْضِ: «اَلاَ اِنَّ حُجَّۀَ اللهِ قَدْ ظَهَرَ عِنْدَ بَیْتِ اللهِ فَاتَّبِعُوهُ فَاِنَّ الْحَقَّ فِیهِ وَ مَعَهُ.

وقت معلوم عبارتست از روزی که «قائم ما» خروج می‌کند، پس گفته شد: قائم از شما کیست؟

حضرت فرمود: چهارمین فرزند از فرزندانم، پسر سیدۀ الاماء (نرجس(عج)) است، خداوند به واسطه او زمین را از هر ستمگری پاک و پاکیزه می‌گرداند و مقدّسش می‌کند از هر ظلمی و او کسی است که مردم در ولادتش تردید می‌کنند، او کسی است که قبل از خروجش غائب خواهد شد، پس هنگامی که خروج کرد زمین را به نور خودش روشن می‌کند و ترازوی عدالت را در میان مردم به گونه‌ای برقرار می‌کند که هرگز احدی به دیگران ظلم نمی‌کند، و مهدی موعود(عج) کسی است که زمین برای او در هم پیچیده می‌شود (یعنی طیّ الارض دارد) او سایه ندارد (چنانکه پیامبر اکرم(ص) سایه نداشتند) مهدی موعود(عج) کسی است که منادی در آسمان ندا می‌کند به گونه‌ای که همه اهل زمین می‌شنوند و گوید:

آگاه باشید که حجّت خدا به تحقیق نزد خانه کعبه ظهور کرد، پس او را تبعیت و پیروی کنید چون حق در او و همراه اوست.

لباس و غذای مهدی موعود(عج)

16. مرحوم شیخ حرّ عاملی در کتاب اثبات الهداۀ[36]، به نقل از امام علی بن موسی الرضا(عج) این چنین روایت نموده:

وَ مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ اِلَّا الْغَلِیظُ وَ لاَ طَعَامُهُ اِلَّا الْجَشَبُ.

لباس قائم(عج) جز پارچه‌ای زبر و خشن و غذای او جز غذای ساده نیست.

مهدی(عج) سایه ندارد

17. مرحوم شیخ علی یزدی حائری در کتاب الزام الناصب[37]، به نقل از امام رضا(عج) دربارۀ نشانه‌های حضرت مهدی(عج) این چنین روایت کرده:

یَکُونُ اَعْلَمُ النَّاسِ وَ اَحْکَمُ النَّاسِ وَ اَتْقَی النَّاسِ وَ اَحْلَمُ النَّاسِ وَ اَسْخَی النَّاسِ وَ اَعْبَدُ النَّاسِ ... وَ یَرَی مِنْ خَلْفِهِ کَمَا یَریَ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لاَ یَکُونُ لَهُ ظِلٌّ ... وَ تَکُونُ رَائِحَتُهُ اَطْیَبُ مِنْ رَائِحَۀِ الْمِسْکِ.

مهدی(عج) عالم ترین و حکیم ترین و باتقواترین و بردبارترین و سخاوتمندترین و عابدترین همه مردم است...، و همانگونه که جلوی خود را می‌بیند افراد پشت سر خود را نیز نظاره می‌کند، او سایه ندارد...، بوی مهدی(عج) از بوی مشک معطرترست.

صورت مهدی(عج) همچون دیناری (گندمگون) است

18. مرحوم علّامه محمد باقر مجلسی; در کتاب شریف بحارالانوار[38]، به نقل از رسول‌خدا(ص) دربارۀ نشانه‌های مهدی(عج) این چنین روایت نموده:

وَجْهُهُ کَالدِّینَارِ، اَسْنَانُهُ کَالْمِنْشَارِ، وَ سَیْفُهُ کَالْحَرِیقِ النَّارِ.

صورت مهدی(عج) همچون دیناری (گندمگون) و دندانهایش مثل شانه (افرق الثّنایا)[39] و شمشیرش مثل شعله آتش است.

مهدی(عج) باوقار و آرام است

19. ابوعبدالله محمد بن ابراهیم نعمانی; که از معاصرین شیخ کلینی; است در کتاب «غیبت»[40]به نقل از امام حسین(عج) دربارۀ نشانه‌های حضرت مهدی(عج) این چنین روایت نموده:

تَعْرِفُونَ الْمَهْدِیَّ بِالسَّکِینَۀِ وَ الْوَقَارِ وَ بِمَعْرِفَۀِ الْحَلاَلِ وَ الْحَرَامِ وَ بِحَاجَۀِ النَّاسِ اِلَیْهِ وَ لاَ یَحْتَاجُ اِلَی اَحَدٍ.

شما می‌توانید مهدی(عج) را (به این علائم بشناسید)، باوقار و آرامشی که دارد، با شناخت حلال و حرام، و نیز اینکه همه به او محتاجند، اما او به احدی نیاز ندارد.

مهدی(عج) و سنّت‌های انبیاء در او

20. ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق; در کتاب کمال الدین و تمام النعمۀ[41] این چنین روایت نموده:

حَدَّثَنَا الشَّرِیفُ اَبُوالْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُوسَی بْنِ اَحْمَدَ بْنِ اِبْرَاهیِمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللّهِ بْنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَبِیطَالِبٍ(ع)، قَالَ: حَدَّثَنَا اَبُو عَلِیٍّ مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّام، قَالَ: حَدَّثَنَا اَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ النَّوْفِلِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا اَحْمَدُ بْنُ هِلاَلٍ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَی الْکِلاَبِی، عَنْ خَالِدِ بْنِ نَجِیحٍ، عَنْ حَمْزَۀَ بْنِ حُمْرَانَ، عَنْ اَبیِهِ (حُمْرَانَ بْنِ اَعْیَنَ) عَنْ سَعِیدِ بْنِ جُبَیْرٍ، قَالَ: سَمِعْتُ سَیِّدَ الْعَابِدِینَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ8 یَقُولُ:

فِی الْقَائِمِ مِنَّا سُنَنٌ مِنَ الْاَنْبِیَاءِ: (سُنَّۀٌ مِنْ اَبِینَا آدَمَ(عج) وَ) سُنَّۀٌ مِنْ نُوحٍ، وَ سُنَّۀٌ مِنْ اِبْرَاهِیمَ، وَ سُنَّۀٌ مِنْ مُوسَی وَ سُنَّۀٌ مِنْ عِیسَی وَ سُنَّۀٌ مِنْ اَیُّوبَ وَ سُنَّۀٌ مِنْ مُحَمَّدٍ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِمْ، فَاَمَّا مِنْ (آدَمَ وَ) نُوحٍ فَطُولُ الْعُمْرِ، وَ اَمَّا مِنْ اِبْرَاهِیمَ فَخِفَاءُ الْوِلاَدَۀِ وَ اِعْتِزَالُ النَّاسِ، وَ اَمَّا مِنْ مُوسَی فَالْخَوْفُ وَ الْغَیْبَۀُ، وَ اَمَّا مِنْ عِیسَی فَاخْتِلاَفُ النَّاسِ فِیهِ، وَ اَمَّا مِنْ اَیُّوبَ فَالْفَرَجُ بَعْدَ الْبَلْوَی، وَ اَمَّا مِنْ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَالْخُرُوجُ بِالسَّیْفِ.

سعید بن جبیر گوید: از امام زین العابدین(عج) شنیدم که فرمود: در قائم ما سنّتهائی از انبیاء وجود دارد: سنّتی از پدرمان آدم(عج) و سنّتی از نوح و سنّتی از ابراهیم و سنّتی از موسی و سنّتی از عیسی و سنّتی از ایّوب و سنّتی از محمّد(ص)، امّا از آدم و نوح طول عمر، و اما از ابراهیم، پنهانی ولادت و کناره گیری از مردم، و امّا از موسی، خوف و غیبت، و اما از عیسی اختلاف مردم دربارۀ او، و امّا از ایّوب، فرج پس از گرفتاری و امّا از محمد(ص) خروج با شمشیر است.

نتیجه روایات دربارۀ سیمای مهدی(عج)

نتیجه بیست روایت مذکوره دربارۀ سیمای مهدی موعود(عج) این است که مهدی(عج) به لحاظ اخلاق و آفرینش شبیه ترین مردم به رسول‌خدا(ص) است، چشمان مهدی(عج) مشکی است و بطور خدادادی سرمه کشیده می‌باشد پیشانی او بلند و بینی کشیده‌ای دارد، بر گونۀ راست او خال سیاهی است، او محاسنی پرپشت دارد، دندانهایش برّاق و از هم جداست، چهره‌ای درخشان دارد و همچون فرزندان یعقوب(عج) قامتی درشت دارد، مهدی جوانی متوسط القامه، چهل ساله، زیبا و نورانیست و تا هنگامی که اجلش برسد جوان می‌باشد و هرگز پیر نمی‌شود.

موهای مهدی(عج) بر شانه هایش ریخته، رنگ بدنش رنگ نژاد عرب یعنی گندمگون همچون دینارست، شانه‌هائی پهن دارد و در کتف او علامت نبی(ص) است.

مهدی(عج) طیّ الارض داشته و سایه ندارد، و همانگونه که جلوی خود را می‌بیند افراد پشت خود را نیز نظاره می‌کند، لباسش زبر و خشن و غذایش ساده است، او باوقار و آرامست، و بالاخره اینکه در مهدی(عج) سنتهایی از انبیاء(عج) است، از آدم و نوح8 طول عمر، از ابراهیم(عج) ولادت پنهانی، از موسی(عج) غائب شدن، از عیسی(عج) اختلاف مردم دربارۀ او، و از ایوب(عج) فرج بعد از شدّت، و از حضرت محمّد(ص) خروج با شمشیر «اَللَّهُمَّ اَرِنِی الطَّلْعَةَ الرَّشیدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمیدَةَ». آمین.

شباهتهای مهدی موعود(عج) و رسول گرامی اسلام

همانگونه که ملاحظه فرمودید اولین روایت از این باب، روایت مناقب بود که در آن رسول‌خدا(ص) به نص جلی فرمود:

هُوَ اَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً[42]،

یعنی مهدی(عج) از حیث آفرینش و اخلاق شبیه ترین مردم به من است.

فلذا ما در خاتمه این باب شباهتهای نبی مکرم اسلام و حضرت مهدی(عج) را متذکر می‌شویم که 20 شباهت خواهد بود، و البته آنچه که از نظر شما خواننده گرامی می‌گذرد به عنوان نمونه است و حقیقتاً شباهتهای پیامبر(ص) و حضرت مهدی(عج) بیشتر از این موارد خواهد بود، نکته بسیار جالب این که بسیاری از شباهتها با استفاده از کتب علماء اهل تسنن می‌باشد، آنها عبارتند از:

1. شباهت در اسم

اسم رسول گرامی اسلام «احمد و محمّد» است و همچنین مهدی موعود(عج) «احمد» و «م ح م د» می‌باشد، متقی هندی در کتاب البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان [43]این چنین روایت کرده:

وَ اَخْرَجَ اَیْضاً (یَعْنِی نُعَیْمَ بْنَ حَمَّادِ) عَنْ عَلِیٍّ(عج) قَالَ: اِسْمُ الْمَهْدِیِّ مُحَمَّدٌ.

نعیم بن حماد از امیرالمومنین علی(عج) روایت نموده که فرمود: اسم مهدی «م ح م د» است.

یوسف بن یحیای مقدّسی شافعی در کتاب عقدالدرر[44] از رسول‌خدا(ص) در قصه سفیانی به هنگام معرفی حضرت مهدی(عج) چنین آورده:

فَاِنَّهُ الْمَهْدِیّ وَ اِسْمُهُ اَحْمَد.

بدرستی که او مهدی و اسمش «احمد» است.

2. شباهت در کنیه

کنیه رسول‌خدا(ص) «ابوالقاسم» است و کنیه مهدی صاحب الزمان(عج) نیز «ابوالقاسم» می‌باشد، شیخ سلیمان قندوزی حنفی[45] از چهل روایت حافظ ابونعیم دربارۀ مهدی(عج) چنین روایت کرده:

وَ مِنْهَا (مِنَ الْاَحَادِیثِ الَّتِی اَخْرَجَ اَبُونُعَیْم فِی الْمَهْدِی(عج)) عَنْ اِبْنِ الْخشاب، قَالَ حَدَّثَنِی اَبُوالْقَاسِم الطَّاهِرُ بْنُ هَارُون بْن مُوسَی الْکَاظِمِ عَنْ اَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قَالَ سَیِّدِی جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ: اَلْخَلَفُ الصَّالِحُ مِنْ وَلَدِی وَ هُوَ الْمَهْدِیُّ، اِسْمُهُ مُحَمَّدُ وَ کُنْیَتُهُ اَبُوالْقَاسِم یَخْرُجُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ یُقَالُ لِاُمِّهِ نَرْجِسُ وَ عَلَی رَأْسِهِ غَمَامَۀٌ تَظِلُّهُ عَنِ الشَّمْسِ تَدُورُ مَعَهُ حَیْثُ مَا دَارَ تُنَادِی بِصَوْتٍ فَصِیحٍ هَذَا الْمَهْدِیُّ فَاتَّبِعُوهُ، سَلاَمُ اللهِ عَلَیْهِ.

ابوالقاسم، طاهر بن هارون بن موسی الکاظم(عج)، از پدرش از جدّش امام صادق(عج) روایت کرده و گوید: سیّد و آقای من امام صادق(عج) فرمودند: جانشین صالح از فرزندان من «مهدی(عج)» می‌باشد، اسم او «م ح م د» است و کنیه او ابوالقاسم، او در آخر الزمان خروج می‌کند، مادرش را «نرجس» گویند، و بر سر مهدی(عج) ابری سایه می‌افکند و او را از خورشید حفظ می‌کند، و در هر جا این ابر همراه مهدی(عج) خواهد بود و با صوتی آشکارا ندا می‌کند «این مهدی است از او پیروی کنید» سلام خدا بر او باد.

3. شباهت در عملکرد

رسول‌خدا(ص) دربارۀ نزول وحی جنگید، چنانکه در بسیاری از روایات این حقیقت بیان شده،موفق بن احمد[46]، و شیخ سلیمان قندوزی حنفی[47]،مسنداً از عبدالرحمن‌بن‌ابی‌لیلی از پدرش روایت کرده‌اند که در روز غدیر خم رسول‌خدا(ص) اعلام کرد که علی(عج) مولای هر مرد و زن با ایمانی است و به علی(عج) فرمود:

اَنْتَ مِنِّی وَ اَنَا مِنْکَ وَ اَنْتَ تُقَاتِلُ عَلَی التَّأْوِیلِ کَمَا قَاتَلْتُ عَلَی التَّنْزِیلِ ...

تو از من هستی و من از تو، تو با کسانی که می‌خواهند قرآن را تأویل کنند می‌جنگی همچنان که من دربارۀ نزول قرآن جنگیدم ...

عین همین علمکرد دربارۀ مهدی موعود(عج) صدق می‌کند، سمهودی در جواهر العقدین[48]،و قندوزی حنفی در ینابیع المودّۀ[49] روایت نموده‌اند از عائشه از نبی اکرم(ص) که فرمود:

اَلْمَهْدِیُّ رَجُلٌ مِنْ عِتْرَتِی یُقَاتِلُ عَلَی سُنَّتِی کَمَا قَاتَلْتُ اَنَا عَلَی الْوَحْیِ.

یعنی: مهدی(عج) از عترت من است، او برای سنّت من می‌جنگد همچنانکه من برای وحی می‌جنگیدم.

4. شباهت در خاتمیت

به تصریح قرآن کریم رسول گرامی اسلام حضرت محمد(ص) «خاتم پیامبران» است، قال الله تعالی: و لکن رسول الله و خاتم النبیین.[50]

و به تصریح روایات اهلبیت(ع) در کتب شیعه و اهل سنّت، مهدی موعود(عج) خاتم الائمۀ الاثنی عشریه می‌باشد، فلذا در بسیاری از روایات اثنی عشریه که در آنها تصریح شده حجّت‌های بعد از نبی اکرم(ص) دوازده نفر هستند، به نصّ جلی نیز آمده است که مهدی(عج) خاتم امامان است، میر سید علی همدانی شافعی در کتاب مودّۀ القربی[51]، و قندوزی حنفی در کتاب ینابیع المودّۀ[52]، این چنین روایت نموده­اند:

عَنْ عَبَایَۀِ بْنِ رَبَعِی، عَنْ جَابِرٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: اَنَا سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ عَلِیٌّ سَیِّدُ الْوَصِیِینَ، وَ اِنَّ اَوْصِیَائِی بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ، اَوَّلُهُمْ عَلَیُّ وَ آخِرُهُمْ اَلْقَائِمُ الْمَهْدِی(عج).

رسول خدا(ص) فرمود: من سرور پیامبران و علی سرور اوصیاء است، و بدرستی که اوصیاء من بعد از من دوازده نفر هستند اولین از آنها علی(عج) و آخرین ایشان مهدی(عج) می‌باشد.

در این روایت نکات بسیار مهمّی قابل توجه است:

اوّلاً: این روایت همچون صدها روایتی که ما در حقانیت شیعه و امامت بلافصل علی(عج) بعد از رسول‌خدا(ص) [53] نقل کردیم متفق علیه بین شیعه و اهل سنّت است لذا نه تنها اهل تسنن بلکه شیعه هم آن را نقل کرده است.[54]

ثانیاً: شما حتی یک روایت (مثل این روایت) متفق علیه بین شیعه و اهل سنّت نخواهید یافت که در آن پیامبر اکرم(ص) فرموده باشد: «بعد از من ابوبکر، یا عمر، یا عثمان، خلیفه باشد» در حالی که این روایات دربارۀ امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) به حدّ تواتر می‌رسد فلذا خلافت ابوبکر و عمر و عثمان غصبی بوده و باطل می‌باشد.

ثالثاً: در این روایت به تصریح رسول‌خدا(ص)، امیرالمومنین علی(عج) امام بلا فصل بعد از ایشان می‌باشد چون می‌فرماید: اِنَّ اَوْصیائی بَعْدی اِثْنی عَشَرَ، اَوَّلَهُمْ عَلِیُّ، بدرستی که اوصیاء و خلفاء بعد از من دوازده نفر هستند اوّلین از ایشان علی(عج) است، فلذا خلافت ابوبکر و عمر و عثمان غصبی بوده و باطل است.

رابعاً: کلمه «بعد» اضافه به سوی «یاء» شده و بطور قطع تصریح دارد که بعد از رسول گرامی، علی(عج) خلیفه بلافصل است خصوصاً اینکه کلمه «اوّلهم» تصریح بعد از تصریح، و نصّ بعد از نصّ است لذا خلافت غاصبین بطور قطع باطل می‌باشد، کجاست ذره‌ای انصاف که حق را بشنود و با ایمان قوی وبدون تعصب آن را قبول کند؟

آری اگر کمی انصاف باشد پرده‌های تعصب نابود می‌شود آنگاه همچون روز آفتابی و روشن می‌شود که غاصبین خلافت علی(عج) چه کسانی اند؟ و ظالمین به علی(عج) چه کسانی هستند؟ و معلوم میشود که آیا همۀ اصحاب به طور موجبه کلیه عادلند یا خیر؟

خامساً: رسول‌خدا(ص) تصریح می‌کنند که مهدی(عج) آخرین وصی ایشان و خاتم اوصیاء است.

سادساً: هنگامی که به این روایت متفق علیه دقت کنیم، یقین خواهیم کرد که شیعه اثنی عشریه، حق است که امام اوّلشان به تصریح رسول‌خدا(ص) علی(عج) است و امام دوازدهمشان مهدی(عج) می‌باشد، نه کسانی که دربارۀ توجیه روایات اثنی عشریه سردرگم هستند و برخلاف نصّ نبوی قائل به خلافت دیگران می‌باشند!!

5. شباهت در نداشتن سایه

به تصریح روایات و به تصریح صاحبان تاریخ انبیاء، رسول گرامی اسلام «سایه» نداشته اند، و چنانکه ما در همین باب روایت پانزدهم و هفدهم از امام رضا(عج) نقل کردیم امام رضا(عج) در هر 2 روایت به نص جلی تصریح نمودند که مهدی(عج) سایه ندارد، در روایت پانزدهم چنین آمده بود:

هُوَ الَّذِی تَطْوی لَهُ الْاَرْضُ وَ لاَ یَکُونُ لَهُ ظِلٌّ

یعنی مهدی(عج) کسی است که زمین برای او در هم پیچیده می‌شود (طیّ الارض دارد) و او سایه ندارد، (چنانکه رسول گرامی اسلام سایه نداشت).

و در روایت هفدهم چنین آمده بود: وَ لاَ یَکُونُ لَهُ ظِلٌّ، مهدی(عج) سایه ندارد.

6. شباهت در اخلاق

به تصریح روایات نبوی، اخلاق مهدی(عج)، همچون اخلاق رسول‌خدا(ص) است، چنانکه در همین باب روایت اولی رسول‌خدا(ص) فرمود:

وَ هُوَ اَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً

یعنی مهدی(عج) از حیث آفرینش و اخلاق شبیه ترین مردم به من است.

متقی هندی[55] از رسول‌خدا(ص) روایت نموده که فرمود:

یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ اَهْلِبَیْتِی یُوَاطِی اِسْمُهُ اِسْمِی، وَ خُلْقُهُ خُلْقِی فَیَمْلَأُهَا عَدْلاً وَ قِسْطاً کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَجَوْراً

خروج می‌کند مردی از اهلبیت من که اسم او موافق اسم من است و «اخلاقش اخلاق من» است، پس زمین را پر از عدل و داد می‌کند همچنانکه پر از ظلم و ستمگر شده است.

یوسف بن یحیای مقدسی شافعی در کتاب عقدالدرر[56]، از حذیفه از رسول‌خدا(ص) روایت نموده که فرمود:

لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیا اِلاَّ یَوْمٌ وَاحِدٌ لَبَعَثَ اللهُ فِیهِ رَجُلاً اِسْمُهُ اِسْمِی وَ خُلْقُهُ خُلْقِی ...، فَقَامَ سَلْمَانُ فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ مِنْ ‌اَیِّ وَلَدِکَ؟

قَالَ: مِنْ وَلَدِ اِبْنِی هَذَا وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ عَلَی الْحُسَیْنِ(عج).

اگر باقی نمانده باشد از دنیا مگر یک روز، به تحقیق خداوند در آن روز مردی را بر می‌انگیزاند که اسم او اسم من است و اخلاق او اخلاق من است...، پس سلمان ایستاد و عرض کرد:‌ای رسول‌خدا، او از کدام فرزند شماست؟

پیامبر اکرم(ص) فرمود: از فرزندان این پسرم هست، و با دست مبارکش به حسین(عج) زدند.

7. شباهت در طهارت

چنانکه در روایات نبوی و روایات اهلبیت(ع) در کتب اهل سنّت تصریح شده، مهدی موعود(عج) از اهلبیت(ع) است، و ما در باب سوّم به قدر کفایت به این حقیقت پرداختیم و اثبات نمودیم که «مهدی(عج)» از اهلبیت رسول‌خدا(ص) است، و چه کلامی بالاتر از کلام خداوند در قرآن کریم که در آیۀ تطهیر، پیامبر اکرم(ص) و تمامی اهلبیت(ع) از جمله مهدی(عج)، مماثل و نظیر هم شمرده شده اند:

قَالَ اللهُ تَعَالَی: اِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً.[57]

این است و جز این نیست، خداوند اراده فرموده که پلیدی و گناه را از شما اهلبیت دور کند و شما را پاک سازد.

8. شباهت در خلقت نورانی

روایات فراوانی در کتب شیعیان و اهل سنّت دلالت دارند که خداوند تبارک و تعالی، پیامبر گرامی اسلام و آلش را از نور خود آفرید لذا رسول‌خدا(ص) و مهدی موعود(عج) از نور واحد آفریده شدند، و روایات دلالت دارند که رسول‌خدا(ص) و آلش از شجرۀ واحده هستند، اکنون برای نمونه به یک روایت از کتب اهل سنّت اکتفا می‌کنیم:

ابوالمویّد موفق بن احمد خوارزمی[58]، و حموینی در کتاب فرائد السمطین[59]، و شیخ سلیمان قندوزی حنفی در ینابیع المودّۀ[60]، به سند خودش از ابوسلیمان روایت کرده‌اند که گفت:

سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَقُولُ: لَیْلَۀً اُسْرِیَ بِی اِلَی السَّمَاءِ قَالَ لِیَ الْجَلِیلُ جَلَّ جَلاَلُهُ آمَنَ الرَّّسُولُ بِمَا اُنْزِلَ اِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ[61] فَقُلْتُ وَ الْمُؤْمِنُونَ، قَالَ صَدَقْتَ، قَالَ یَا مُحَمَّدُ اِنِّی اِطَّلَعْتُ اِلَی اَهْلِ الْاَرْضِ، اِطِّلاَعَۀً فَاخْتَرْتُکَ مِنْهُمْ فَشَقَقْتُ لَکَ اِسْماً مِنْ اَسْمَائِی فَلاَ اَذْکُرُ فِی مَوْضِعٍ اِلاَّ ذَکَرْتُ مَعِی فَاَنَا الْمَحْمُودُ وَ اَنْتَ مُحَمَّدُ، ثُمَّ اِطَّلَعْتُ الثَّانِیَۀ فَاخْتَرْتُ مِنْهُمْ عَلِیّاً فَسَمَّیْتُهُ بِاِسْمِی، یَا مُحَمَّدُ خَلَقْتُکَ وَ خَلَقْتُ عَلِیّاً وَ فَاطِمَۀَ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ الْاَئِمَّۀَ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ مِنْ نُورِی وَ عَرَضْتُ وِلاَیَتَکُمْ عَلَی اَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْاَرْضِ فَمَنْ قَبِلَهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْمُؤْمِنیِنَ وَ مَنْ جَحِدَهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْکَافِرِینَ ...، یَا مُحَمَّدُ تُحِبُّ اَنْ تَرَاهُمْ؟ قُلْتُ نَعَمْ یَا رَبِّ، قَالَ لِی: اُنْظُرْ اِلَی یَمِینِ الْعَرْشِ فَنَظَرْتُ فَاِذاً عَلَی وَ فَاطِمَۀ وَ الْحَسَن وَ الْحُسَیْن وَ عَلِیّ بْن الْحُسَیْن وَ مُحَمَّد بْن عَلَیّ وَ جَعْفَر بْن مُحَمَّد وَ مُوسَی بْن جَعْفَر وَ عَلِیّ بْن مُوسَی وَ مُحَمّد بْن عَلِیّ وَ عَلِیّ بْن مُحَمَّد وَ الْحَسَن بْن عَلِیّ وَ مُحَمَّد الْمَهْدِیّ بْن الْحَسَن کَاَنَّهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ بَیْنَهُمْ وَ قَالَ یَا مُحَمَّدُ هَؤُلاَءِ حُجَجِی عَلَی عِبَادِی وَ هُمْ اَوْصِیَائُکَ وَ الْمَهْدِیُّ مِنْهُمْ، اَلثَّائِرُ مِنْ قَاتِلِ عِتْرَتِکَ، وَ عِزَّتِی وَ جَلاَلِی اِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنْ اَعْدَائِی وَ الْمُمِدُّ لِاَوْلِیَائِی.

از رسول‌خدا(ص) شنیدم که می‌فرمود:

در شب معراج که مرا به آسمان بردند، در آنجا خداوند جلیل فرمود: آمن الرّسول بما انزل الیه من ربّه، یعنی: پیامبر به آنچه از سوی پروردگارش بر او نازل شده ایمان آورده است[62]، من گفتم: و مومنون (یعنی افراد با ایمان نیز اینگونه هستند) خداوند فرمود: راست گفتی، و فرمود:‌ای محمّد من نظر خاصی به اهل زمین نمودم و تو را از میان آنها برگزیدم، و برای تو اسمی از اسمهای خودم را مشتق نمودم، و در هیچ جائی متذکر نشدم مگر اینکه تو را هم با خود ذکر نمودم، پس من محمودم و تو محمّد، سپس برای بار دوّم نظر خاصّی نمودم و علی را برگزیدم و او را به اسم خودم نامیدم، من تو و علی و فاطمه و حسن وحسین و امامان از فرزندان حسین را از نور خودم آفریدم، و ولایت شما را بر اهل آسمانها و زمین عرضه نمودم، پس هر کسی که این ولایت را قبول کرد از مومنین است و هر کس منکر آن شد نزد من از کافران است ...،‌ای محمّد، آیا دوست داری ایشان را ببینی، من عرض کردم آری ای پروردگار من، پس خداوند به من فرمود: به سمت راست عرش نگاه کن، و من نگاه کردم و در آنجا علی و فاطمه و حسن و حسین، و علی بن حسین (سجاد) و محمد بن علی (باقر) و جعفر بن محمّد (صادق) و موسی بن جعفر (کاظم) و علی بن موسی (رضا) و محمد بن علی (جواد) و علی بن محمد (هادی) و حسن بن علی (عسکری) و «م ح م د» مهدی پسر حسن عسکری را دیدم، و مهدی در میان ایشان همچون ستاره‌ای می‌درخشید، و خداوند فرمود:‌ای محمّد، اینها حجتهای من بر بندگانم هستند، اینها اوصیاء توهستند و مهدی(عج) از ایشان است، مهدی انتقام قاتلین عترت تو راخواهد گرفت، قسم به عزت و جلالم که مهدی(عج) از دشمنان تو انتقام می‌گیرد و دوستانت را یاری می‌نماید.

9. شباهت در ولایت و سرپرستی

رسول خدا(ص) بر مردم ولایت (به معنی اولویت به تصرّف) دارد، یعنی به فرمان الهی به سرپرستی مردم نصب شده است، چنانکه خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:

اَلنَّبِیُّ اَوْلَی بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ[63]

یعنی: پیامبر نسبت به مومنان از خودشان سزاوارتر است

در اینجا اولی به معنی ولایت و سرپرستی و اولویت به تصّرف است، و در بیش از سی جا از قرآن کریم فرمان به اطاعت از رسول‌خدا(ص) را می‌دهد.

و هنگامی که ما به آیات و روایات مراجعه می‌کنیم، عین همین معنا، و فرمان برای مهدی موعود(عج) نیز صادر شده است چنانکه در قرآن کریم می‌فرماید:

«یَا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اَطِیعُوااللهَ وَ اَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ اَولِی الْاَمْرِ مِنْکُمْ»[64]

ای کسانی که ایمان آورده اید، اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید رسول و اولی الامر را

در این آیه شریفه کلمه اطیعوا دو مرتبه آمده ودر مرتبه دوم رسول و اولی الامر در اطاعت قرین هم آمده‌اند که تصریح دارد «اطاعت از رسول و اولی الامر که اوصیاء نبی(ص)[65]، باشند واجب است».

علاوه بر این آیات، در روایات کثیری به نص از رسول‌خدا(ص) اطاعت مهدی(عج) واجب شده است، چنانکه متّقی هندی در کتاب کنز العمّال[66]، از رسول‌خدا(ص) روایت کرده که به عوف بن مالک فرمود:

کَیْفَ اَنْتُمْ یَا عَوْفُ؟ اِذَا اِفْتَرَقَتِ الْاُمَّۀُ عَلَی ثَلاَثَ وَ سَبْعِینَ فِرْقَۀ، وَاحِدَۀٌ مِنْهَا فِی الْجَنَّۀَ وَسَائِرُهُنَّ فِی النَّارِ ـ ثُّمَّ ذَکَرَ بَعْضَ فِتَنِ آخِرِ الزَّمَانِ ـ اِلَی اَنْ قَالَ: ثُمَّ تَتَبَّعَ الْفِتَنُ بَعْضُهَا بَعْضاً حَتَّی یَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ اَهْلِ بَیْتِی یُقَالُ لَهُ الْمَهْدِی فَاِنْ اَدْرَکْتَهُ فَاتَّبِعْهُ وَکُنْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ.

چگونه خواهی بود ای عوف، هنگامی که امّت من 73 فرقه شوند یکی از آنها در بهشت خواهد بود و سائر آنها در آتش دوزخ ـ سپس رسول‌خدا(ص) بعضی از فتنه‌های آخر الزمان را متذکّر شدند ـ تا فرمودند: پس فتنه ها پشت سر هم خواهد آمد تا مردی از اهلبیت من خروج کند که به او مهدی(عج) گویند، پس اگر تو او را درک کردی مطیع او باش تا از هدایت شدگان باشی.

محمد بن یوسف گنجی شافعی در کتاب البیان فی اخبار صاحب الزّمان[67] مسنداً از حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالواحد بن احمد مقدّسی در جبل قاسیون، چنین روایت نموده:

عَنْ عَبْدِالله بْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: یَخْرُجُ الْمَهْدِیُّ عَلَی رَأسِهِ غَمَامَۀٌ فِیهَا مُنَادٍ یُنَادِی هَذَا الْمَهْدِی خَلِیفَۀُ اللهِ فَاتَّبِعُوهُ.

رسول خدا(ص) فرمود: مهدی(عج) خروج می‌کند و بالای سرش ابری خواهد بود و در آن ابر منادی ندا می‌کند که: این مهدی «خلیفۀ الله» است از او پیروی کنید.

10. شباهت در یاری فرشتگان

همگان می‌دانیم که خداوند تعالی در مواضع گوناگون در جنگ‌های صدر اسلام، پیامبر و مؤمنین را با ملائکه خود یاری نمود، چنانکه در جنگ بدر 3000 فرشته به یاری پیامبر گرامی اسلام و مسلمین آمدند، لذا خداوند در سوره آل عمران آیۀ 123 تصریح می‌کند به یاری نمودن مسلمین در جنگ بدر، ودر آیه 124 می‌فرماید:

اِذْ تَقُولُ لِلْمُوْمِنِینَ اَلَنْ یَکْفِیَکُمْ اَنْ یُمِدَّکُمْ رَبُّکُمْ بِثَلاَثَۀِ آلاَفٍ مِنَ الْمَلاَئِکَۀِ مُنْزَلِینَ

در آن هنگام که تو به مومنان می‌گفتی: آیا کافی نیست که پروردگارتان شما را به سه هزار نفر از فرشتگان که (از آسمان) فرود می‌آیند، یاری کند؟

و هنگامی که به روایات مراجعه می‌کنیم، پی می‌بریم که در بسیاری از آنها تصریح شده به یاری نمودن حضرت مهدی(عج) توسط ملائکه الهی، چنانکه یوسف بن یحیای مقدّسی شافعی در کتاب عقدالدّرر[68]، از امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) روایت نموده که می‌فرماید:

یُمِدُّهُ اللهُ بِثَلاَثَةِ آلاَفٍ مِنَ الْمَلاَئِکَةِ، یَضْرِبُونَ وُجُوهَ مَنْ خَالَفَهُ وَاَدْبَارَهُمْ.

خداوند مهدی(عج) را با سه هزار فرشته یاری خواهد کرد، این فرشتگان با تازیانه به صورت و پشت مخالفین مهدی(عج) خواهند زد.

11. شباهت در حکم مخالفین

یکی از احکام قطعی در میان فقهاء این است که تکذیب کننده رسول مکرم اسلام کافر است و در این مطلب هیچ شک و شبهه‌ای وجود ندارد و هنگامی که ما به روایات مراجعه می‌کنیم، حکم مخالفین حضرت مهدی(عج) در آنها عبارت از «کفر» خواهد بود، چنانکه در صفحات گذشته در شباهت هشت در روایت فرائد السمطین، در شب معراج خداوند تعالی به رسول گرامی اسلام فرمود:

وَعَرَضْتُ وِلاَیَتَکُمْ عَلَی اَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَالْاَرْضِ فَمَنْ قَبِلََهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْمُؤمِنِینَ وَ مَنْ جَحِدَهَا کَانَ عِنْدِی مِنَ الْکَافِرِینَ.

من ولایت شما (14 معصوم) را بر اهل آسمان ها و زمین عرضه کردم پس هر کس که این ولایت (و سرپرستی) را قبول کند نزد من از مؤمنین خواهد بود و هر کس که این ولایت را منکر شود نزد من از کافرین خواهد بود.

و همچنین جوینی در کتاب فرائد السمطین[69]، این چنین روایت نموده:

عَنِ الشَّیْخِ اَبِی اِسْحَاق اِبْرَاهِیم بْنِ یَعْقُوب الْکِلاَبَادِی الْبُخَارِی بِسَنَدِهِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِاللهِ الْاَنْصَارِی رَضِیَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهُ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: مَنْ اَنْکَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِی فَقَدْ کَفَرَ بِمَا اَنْزَلَ عَلَی مُحَمَّدٍ.

رسول خدا(ص) فرمود: کسی که منکر خروج مهدی شود، کافر شده به آنچه بر محمّد(ص) نازل شده است.

و ابوجعفر اسکافی در کتاب فوائد الاخبار از جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده که رسول‌خدا(ص) فرمود:

مَنْ کَذَّبَ بِالْمَهْدِیِّ فَقَدْ کَفَرَ.

کسی که مهدی(عج) را تکذیب کند، کافرست.

12. شباهت در چهل سالگی

رسول گرامی اسلام در سن چهل سالگی مبعوث به رسالت شد، و مهدی موعود(عج) به هنگام ظهورش چهل ساله است، جوینی در کتاب فرائد السمطین[70]، به سند خودش از ابو امامۀ باهلی روایت کرده که رسول‌خدا(ص) فرمود:

اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وَلَدِی اِبْنُ اَرْبَعِینَ سَنَۀً کَاَنَّ وَجْهَهُ کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ وَ فِی خَدِّهِ الْاَیْمَنِ خَالٌ اَسْوَدُ.

مهدی(عج) از فرزندان من است، چهل ساله می‌باشد، صورتش همچون ستاره‌ای می‌درخشد و در گونۀ راستش خال سیاهی دارد.

در همین باب، به هنگام بیان سیمای مهدی(عج)، روایات 10 و 14 نیز دلالت بر همین مطلب داشتند.

13. شباهت در نجات دادن از هلاکت

همانگونه که رسول‌خدا(ص) موجب نجات انسانها از هلاکت ابدی شد، و مردم از شرک و بت پرستی نجات یافتند، همچنین حضرت مهدی(عج) موجب نجات انسانها از هلاکت ابدی است، شیخ سلیمان قندوزی حنفی در ینابیع المودة[71]، به نقل از حافظ ابونعیم اصفهانی در اربعین حدیث فی المهدی(عج)، ومرحوم سید هاشم بحرانی در کتاب غایۀ المرام[72]، این چنین روایت نموده اند:

عَنْ عَلِیٍّ(عج)، قَالَ: قُلْتُ یَا رَسُولَ اللهِ اَمِنَّا آلِ مُحَمَّدٍ اَلْمَهْدِیّ اَمْ مِنْ غَیْرِنَا؟ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: لاَ بَلْ مِنَّا، بِنَا یَخْتِمُ اللهُ الدِّینَ کَمَا فَتَحَ اللهُ بِنَا وَ بِنَا یَنْقُذُونَ عَنِ الْفِتْنَۀِ کَمَا اَنْقَذُوا مِنَ الشِّرْکِ ...

از علی(عج) روایت شده که فرمود: من به رسول‌خدا(ص) عرض کردم: آیا مهدی(عج) از ما آل محمّد است یا از غیر ماست؟ رسول‌خدا(ص) فرمود: نه، بلکه مهدی(عج) از ماست، به وسیلۀ ما دین خدا ختم می‌گردد کما اینکه به ما فتح شد، و بوسیلۀ ما مردم از فتنه نجات می‌یابند کما اینکه از شرک نجات یافتند...

ابن عساکر در کتاب تاریخ[73]، به نقل از ابن عباس روایت نموده که:

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: کَیْفَ تَهْلِکُ اُمَّۀٌ اَنَا فِی اَوَّلِهَا وَ عِیْسَی فِی آخِرِهَا وَ الْمَهْدِیُّ فِی وَسِطِهَا.

رسول خدا(ص) فرمود: چگونه امّت هلاک می‌شود در حالی که من در اوّل آن و عیسی(عج) در آخر آن و مهدی(عج) در وسط آن باشد.

نکته: اینکه فرمود: عیسی(عج) در آخر امّت باشد به خاطر این است که مهدی موعود(عج) خروج خواهد کرد و طبق روایات شیعه و اهل سنّت عیسی(عج) از آسمان نازل شده و پشت مهدی(عج) نماز می‌خواند و از اصحاب او می‌گردد.

سبط بن جوزی در کتاب تذکره[74]، در خطبه‌ای که امیرالمومنین علی(عج) در مدح نبی اکرم(ص) و ائمه(ع) ایراد فرموده، روایت کرده است که:

قَالَ عَلِیٌّ(عج) فِی آخِرِهَا: ... بِمَهْدِینَا تَقْطَعُ الْحُجَجِ فَهُوَ خَاتَمُ الْاَئِمَّۀِ وَ مُنْقِذُ الْاُمَّۀِ.

علی(عج) در آخر خطبه فرمود: ... به مهدی ما حجتّها قاطع می‌شود، پس اوخاتم امامان و «نجات دهندۀ امّت» است.

14. شباهت در ولایت تکوینیّه

همگان می‌دانند که رسول‌خدا(ص) به اذن الهی ولایت تکوینیّه داشته­اند چنانکه ذهبی در تاریخ اسلام[75]، می‌نویسد:

نُبُوعُ الْمَاءِ مِنْ بَیْنِ اَصَابِعِهِ بَعْدَ رُجُوعِهِ مِنْ غَزْوَۀِ تَبُوک.

بعد از برگشتن پیامبر(ص) از غزوۀ تبوک ( به هنگام بی آبی اصحاب) آب از بین انگشتان پیامبر اسلام جوشیدن گرفت.

بیهقّی در کتاب دلائل النبوّه[76]، می‌نویسد: «سَبَّحَ الْحِصَی فِی یَدِهِ»، سنگریزه‌ها در دست پیامبر اسلام تسبیح الهی گفتند، و همچنین بیهقّی[77]، می‌نویسد:

وَ دَعَا الشَّجَرَۀَ فَاَجَابَتْهُ وَجَائَتْهُ تَخُدُّ الْاَرْضَ، ثُمَّ رَجَعَتْ اِلَی مَکَانِهَا.

رسول خدا(ص) درخت را صدا زد، پس درخت به سوی پیامبر اسلام رفت در حالی که زمین را شکافت و سپس دوباره درخت به جای خود برگشت.

و مهدی موعود(عج) نیز ولایت تکوینیه دارد، یوسف بن یحیا در عقدالدّرر[78]، از امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) این چنین روایت نموده:

وَ عَنْ اَمِیرِالْمُومِنیِنَ عَلِیِّ بْنِ اَبِیطَالِبٍ(عج) قَالَ: یُؤْمِی الْمَهْدِی(عج) اِلَی الطَّیْرِ فَیَسْقُطُ عَلَی یَدِهِ وَ یَغْرُسُ قَضِیباً فِی بُقْعَۀٍ مِنَ الْاَرْضِ فَیَخْضَرُّ وَ یُورِقُ.

مهدی(عج) به پرندۀ در هوا اشاره می‌کند پس آن پرنده به روی دست مهدی(عج) می‌افتد و چوبی که بریده شده، در محلّی از زمین فرو می‌برد فوراً سبز می‌شود و برگ می‌دهد.

15. شباهت در شب قدر

چنانکه در آیات و روایات آمده، شب قدر شب بخصوصی می‌باشد، در آن شب ملائکه و بزرگ آنان «روح» نازل می‌شوند، اکنون سوال این است که بر چه کسی نازل می‌شوند؟

در زمان رسول‌خدا(ص) در شب قدر ملائکه بر ایشان نازل می‌شدند و بعد از رسول گرامی بر اوصیاء ایشان از جمله بر مهدی موعود(عج) نازل می‌گردند، شیخ صدوق; در کتاب کمال الدین[79]، به سند خودش، از حسن بن عباس بن حریش رازی این چنین روایت نموده:

عَنْ اَبِی جَعْفَر مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الثَّانِی[80]، عَنْ آبَائِهِ(ع)، اَنَّ اَمِیرَالْمُومِنیِنَ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْهِ قَالَ لِاِبْنِ عَبَّاسِ: اِنَّ لَیْلَۀَ الْقَدْرِ فِی کُلِّ سَنَۀٍ وَ اِنَّهُ یُنْزَلُ فِی تِلْکَ الّلَیْلَۀِ اَمْرُ السَّنَۀِ وَ لِذَلِکَ الْاَمْرِ وُلاَۀٌ بَعْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، فَقَالَ اِبْنُ عَبَّاسٍ: مَنْ هُمْ؟ قَالَ: اَنَا وَاَحَدَ عَشَرَ مِنْ صُلْبِی اَئِمَّۀٌ مُحَدَّثُونَ.

امیرالمومنین علی(عج) به ابن عباس فرمود: شب قدر در هر سالی هست و در آن شب امر آن سال نازل می‌شود و برای آن امر والیانی پس از رسول‌خدا(ص) وجود دارد، ابن عباس گوید: آنان چه کسانی هستند؟

فرمود: من و یازده تن از صلب من که أئمه محدّث هستند (ملائکه با ایشان سخن می‌گویند.)

16. شباهت در خلقت

مهدی موعود(عج) به لحاظ خلقت شبیه ترین مردم به رسول‌خدا(ص) است همانگونه که به لحاظ اخلاق این چنین است، در همین باب در بیان سیمای مهدی(عج) روایت اولی منقول از مناقب [81]، و فرائد السمطین[82]، رسول‌خدا(ص) چنین فرمود:

اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی، اِسْمُهُ اِسْمِی وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی وَ هُوَ اَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً ...

مهدی(عج) از فرزندان من است، اسم او اسم من است و کنیه او کنیه من می‌باشد، او ازحیث «آفرینش» و اخلاق شبیه ترین مردم به من است ...

نکته مهم اینکه: قرائن قطعیه در بسیاری از روایات دلالت دارد که مهدی(عج) شبیه ترین مردم به لحاظ خلقت، به رسول‌خدا(ص) است مانند نداشتن سایه و اکحل العینین[83] بودن مهدی(عج)، و ...، چنانکه در کتاب عقدالدّرر، در روایتی طولانی چنین آمده:

عَنْ اَمِیرِالْمُومِنیِنَ عَلِیِّ بْنِ اَبِیطَالِبٍ(عج)، قَالَ: ... اَلاَ فَهُوَ (اَیِ الْمَهْدِی(عج)) اَشْبَهُ خَلْقِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ بِرَسُولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اِسْمُهُ عَلَی اِسْمِهِ وَ...

از امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) روایت شده که فرمود: ... آگاه باشید، مهدی(عج) شبیه ترین مخلوق خدای عزّوجل به رسول‌خدا(ص) است، اسم او مطابق اسم پیامبر(ص) است و ...

17. شباهت در پرچم

درصدر اسلام و در میدانهای جنگ، مسلمانان در برابر دشمنان خود که غالباً مشرکین بوده اند، پرچم‌هایی به همراه داشتند و بر روی آن پرچم ها که پرچم اسلام و پرچم رسول‌خدا(ص) است مطالبی نوشته بود، هنگامی که ما به روایات مراجعه می‌کنیم مهدی موعود(عج) نیز همان پرچم رسول گرامی اسلام را در برابر دشمنان خود به همراه دارد چنانکه مقدّسی شافعی در کتاب عقدالدّرر[84]، از امیرالمومنین علی بن ابیطالب(عج) روایت نموده که:

قَالَ: اَلْمَهْدِیُّ مُوْلِدُهُ بِالْمَدِینَۀِ، مِنْ اَهْلِ بَیْتِ النَّبِی صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اِسْمُهُ اِسْمُ نَبِی وَ ... یَخْرُجُ بِرَایَۀِ النَّبِی صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ ... لَمْ تُنْشَرْ مُنْذُ تُوُفِّیَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ لاَ تُنْشَرُ حَتَّی یَخْرُجَ الْمَهْدِی.

امیرالمومنین علی(عج) فرمود: ولادت مهدی(عج) در آن شهر خواهد بود او از اهلبیت پیامبر(ص) است و اسم او اسم نبی می‌باشد و ... به هنگام خروجش با پرچم رسول الله(ص) خواهد بود ... این پرچم از زمان وفات رسول‌خدا(ص) گسترده و باز نشده و گسترده نخواهد شد تا مهدی(عج) خروج کند.

شیخ سلیمان قُندوزی حنفی[85]، به نقل از محمد بن طلحه شافعی صاحب کتاب الدّر المنظّم این چنین روایت نموده:

فَقَالَ بَحْرُ الرَّاسِخِینَ وَ حَبْرُ الْعَارِفِینَ، الْاِمَامُ الْغَالِبُ عَلِیُّ بْنُ اَبِیطَالِبٍ کَرَّمَ اللهُ وَجْهَهُ: یَظْهَرُ صَاحِبُ الرَّایَۀِ الْمُحَمَّدِیَّۀِ وَ الدَّوْلَۀِ الْاَحْمَدِیَّۀِ الْقَائِمُ بِالسَّیْفِ وَ الْحَالُ الصَّادِقُ فِی الْمَقَالِ یُمَهِّدُ الْاَرْضَ وَ یُحْیِی السُّنَّۀَ وَ الْفَرْضَ.

امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(عج) فرمود: صاحب پرچم محمدی، و دولت احمدی ظهور می‌کند، قیام او با شمشیر بوده و در گفتار راستگوست، او زمین را آمادۀ عدل و داد می‌کند، و زنده می‌کند سنّت (مستحبّات) و فرض (واجبات) را.

نعیم بن حماد و یوسف بن یحیای مقدّسی شافعی[86] از امام محمد باقر(عج) روایت نموده‌اند که فرمود:

یَظْهَرُ الْمَهْدِیُّ بِمَکَّۀَ عِنْدَ الْعِشَاءِ وَ مَعَهُ رَایَۀُ رَسُولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ.

مهدی(عج) در مکّه به هنگام عشاء ظهور خواهد کرد در حالی که پرچم رسول‌خدا(ص) را به همراه دارد.

18 ـ 19. شباهت در شمشیر و پیراهن

مهدی موعود(عج) به هنگام ظهور، پیراهن رسول‌خدا(ص) را بر تن نموده و شمشیر پیامبر گرامی را به همراه دارد، مقدّسی شافعی در عقدالدرر، و ابوعبدالله نعیم بن حماد در کتاب الفتن[87]، از امام باقر(عج) این چنین روایت کرده اند:

یَظْهَرُ الْمَهْدِیّ بِمَکَّۀَ عِنْدَ الْعِشَاءِ وَ مَعَهُ رَایَۀُ رَسُولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ قَمِیصُهُ وَ سَیْفُهُ وَ عَلاَمَاتٌ وَ نُورٌ وَ بَیَانٌ، فَاِذَا صَلَّی الْعِشَاءَ نَادَی بِاَعْلَی صَوْتِهِ یَقُولُ: اُذَکِّرُکُمُ اللهَ اَیُّهَا النَّاسُ وَ مُقَامَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّکُمْ ... وَاِنِّی اَدْعُوکُمْ اِلَی اللهِ وَ اِلَی رَسُولِهِ وَ الْعَمَلِ بِکِتَابِهِ وَ اِمَاتَۀِ الْبَاطِلِ وَاِحْیَاءِ سُنَّتِهِ.

مهدی(عج) در مکه به هنگام عشاء ظهور خواهد کرد، و پرچم و پیراهن و شمشیر رسول‌خدا(ص) را به همراه دارد، او نشانه‌هائی دارد و دارای نور و سخنی آشکارست، پس هنگامی که نماز عشاء را اقامه کرد با صدای بلند ندا می‌کند و می‌فرماید:‌ ای مردم یادآورید خدا را و هنگامی که در برابر او می‌ایستید ...، همانا من شما را به سوی خدا و رسولش و عمل به کتاب خدا و میراندن باطل و احیاء سنّت خدا دعوت می‌نمایم.

20. شباهت در محلّ ظهور

رسول مکرّم اسلام حضرت محمّد(ص) در مکّه مکرّمه مبعوث به رسالت شد و از همانجا اسلام را به جهان و جهانیان صادر نمود و حضرت مهدی(عج) به هنگام ظهورش از مکّه مکرمه ظهور خواهد کرد، و در این باره روایتی که در شباهت سابقه از نظرتان گذشت کفایت می‌کند.

نتیجه شباهتهای رسول گرامی اسلام و مهدی موعود(عج) و بیان چند شباهت دیگر

قبل از بیان نتیجه شباهتها باید به عرضتان برسانم که این 20 شباهت به عنوان نمونه بود و شباهتها میان رسول‌خدا(ص) و مهدی موعود(عج) بیشتر از آنچه که متذکر شدیم، می‌باشد مانند: شباهت در تعداد یاران و اصحاب، چرا که مسلمانان در اوّلین جنگ بعد از هجرت به مدینه که جنگ بدر باشد تعداد 313 نفر بودند و یاران حضرت مهدی(عج) نیز 313 نفر به عدد اصحاب بدر می‌باشند، نکته جالب اینکه اسم مادر حضرت مهدی(عج) «نرجس» است که به حروف ابجد 313 می‌باشد[88]، و یا داشتن خال در گونه راست، و طی الارض داشتن حضرت مهدی(عج) و پیامبر گرامی اسلام، و دیدن پشت سر، و دولت احمدی و دولت حضرت مهدی(عج) و ...[89]

رسول گرامی اسلام و مهدی موعود(عج) شباهتهای فراوانی دارند که از این قرارند: اسم ایشان «محمد» و کنیۀشان «ابوالقاسم» و خاتم (انبیاء و ائمه) هستند آنها «سایه» ندارند و محلّ ظهورشان در «مکّه» در «چهل سالگی» می‌باشد، آنها در «اخلاق» و «خلقت» شبیه ترین مردم به یکدیگرند، خداوند هر دو را از «نور واحد» آفریده و دارای «اولویت به تصرّف» (سرپرستی) و «طهارت» و «ولایت تکوینیّه» هستند، در شب قدر ملائکه بر ایشان نازل شده و تکذیب کنندۀ ایشان کافرست، و با وجود ایشان هرگز امّت هلاک نمی‌شوند، و لذا نجات دهندۀ از هلاکتند، هر دو جنگ می‌کنند و به هنگام نبرد شمشیر و پیراهن و پرچمشان یکیست و 3000 فرشته یاری کنندۀ ایشانند، و ... یارانشان 313 نفر بوده، اَکْحَلُ العینین[90]هستند، و منصوب از جانب پروردگار «الله تبارک و تعالی» هستند، و کلامشان کلام خداست، سب کننده ایشان خدا را سب کرده و دشنام دهنده ایشان به خدا دشنام داده و کافرست، هر 2 طیّ الارض دارند، هر 2 صاحب یک دولتند، همانگونه که از جلو با چشم می‌بینند از پشت سر هم می‌بینند و هر دو منصور از جانب خداوند تعالی هستند، سب کندة ایشان کافرست، کلام ایشان کلام خداست و ...

پی نوشت ها:
[1]. ینابیع الموّدۀ، باب 94، ص‌493، چ هشتم، درالکتب العراقیه، سال 1385 هـ .ق.

[2]. فرائد السمطین، ج2، ص‌335، حدیث 587، موسسه محمودی بیروت.

[3]. کشف الغمّه، اربلی، ج3، ص‌260.

[4]. اکحل العینین، به کسی گویند که اطراف چشمانش به طور خدادادی سرمه کشیده است.

[5]. بحارالانوار، ج‌52، ص‌51 مؤسسة الوفاء، بیروت.

[6]. فرائد السمطین، ج2، ص‌314، حدیث 565، موسسه محمودی، بیروت.

[7]. ینابیع المودّۀ، ج3، باب 78، ص‌296، حدیث 4، درالاسوه، 1422 هـ .ق.

[8]. فرزندان یعقوب7.

[9]. عقد الدّرر فی اخبار المنتظر، باب 3، فی عدله و حلیته، صفحه 68، چاپ مسجد مقدس جمکران، 1425هـ .ق.

[10]. بحارالانوار، مجلسی;، ج‌51، ص‌36 مؤسسة الوفاء، بیروت.

[11]. غایۀ المامول، شیخ منصور علی ناصف، ج5، ص‌364.

[12]. صحیح ابی داود، ج2، ص‌208 و سنن، ج2، ص‌316 کتاب المهدی، حدیث 4285، دارالفکر بیروت 1414‌هـ.ق.

[13]. نورالابصار، انتهای باب دوّم، ص‌187 تتمه در اخبار المهدی7، دارالفکر.

[14]. به نقل از نورالابصار، مومن شبلنجی، باب دوم، ص‌187، تتمه در اخبار المهدی7، درالفکر بیروت.

[15]. به نقل از نورالابصار، مومن شبلنجی، باب دوم، ص‌187 تتمه در اخبار المهدی7، دراالفکر.

[16]. منتخب کنز العمال، ج6، ص‌30.

[17]. سنن نسائی، به نقل از از مقدّسی شافعی در عقدالدرر، باب سوم، ص‌59، انتشارات مسجد جمکران، 1425‌هـ.ق.

[18]. البعث و النشور، به نقل از مقدّسی شافعی در عقدالدرر، باب 3، ص‌59 انتشارات مسجد جمکران.

[19]. مستدرک حاکم، ج4، ص‌557، چاپ حیدرآباد دکن 1334‌هـ.ق.

[20]. عقدالدرر، باب سوم، ص‌59، انتشارات مسجد جمکران، 1425‌هـ.ق.

[21]. التاج الجامع للاصول، ج5، ص‌364.

[22]. نورالابصار، باب 2، ص‌187 تتمه اخبار مهدی7، دارالفکر، بیروت.

[23]. مستدرک حاکم، ج4، ص‌557، چاپ حیدرآباد کن، 1334‌هـ.ق.

[24]. بحار الانوار، مجلسی;، ج‌51، ص‌131 مؤسسة الوفاء، بیروت.

[25]. عقد الدّرر، باب سوم، فی عدله و حلیته، ص‌64 چاپ مسجد مقدّس جمکران.

[26]. الفتن، نعیم بن حماد، ص‌101 فی صفت المهدی7.

[27]. اَکْحَلُ الْعَیْنَیْن به کسی می‌گویند که همیشه به طور خدادی موژه‌هایش سرمه کشیده است.

[28]. اثبات الهداۀ، محمدبن‌الحسن الحر العاملی، ج7، ص‌158.

[29]. مجالس السنّیه، سید محسن امین، ج5، ص‌702 و 703.

[30]. اعلام الوری، ابوعلی، فضل بن حسن بن فضل، ص‌407.

[31]. الزام الناصب، شیخ علی یزدی حائری، ص‌138.

[32]. بحارالانوار، مجلسی;، ج52، ص‌285 مؤسسة الوفاء، بیروت.

[33]. غایۀ المرام، سید هاشم بحرانی، ص‌696، حدیث 33، دارالقاموس.

[34]. فرائد السمطین، جوینی، ج2، ص‌336، حدیث 590، موسسه محمودی، بیروت.

[35]. ینابیع المودۀ، قندوزی حنفی، ج3، باب 94، ص‌387، حدیث 19، دارالاسوه 1422‌هـ.ق.

[36]. اثبات الهداۀ، محمد بن حسن الحر العاملی، ج7، ص‌97.

[37]. الزام الناصب، شیخ علی یزدی حائری، ص9.

[38]. بحارالانوار، علامه مجلسی;، ج51، ص‌77 مؤسسة الوفاء، بیروت.

[39].همچون شانه، دندانهایش از هم فاصله دارد که در زبان عرب افرق الثّنایا گویند.

[40]. غیبت، ابوعبدالله نعمانی، ص‌127.

[41]. کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق;، ج‌1، ص‌590، باب 31، حدیث 3.

[42]. ینابیع المودة، قندوزی حنفی، باب 94، ص‌493، چاپ هشتم دارالکتب العراقیه، و فرائد السمطین، حموینی، ج2، ص‌335، حدیث 587، موسسه محمودی بیروت.

[43]. البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، متقی هندی، باب ثالث، به نقل از منتخب الاثر آیت الله صافی گلپایگانی، فصل 2، باب 3، ص‌237، موسسه حضرت معصومه3.

[44]. عقدالدّرر، مقدّسی شافعی، باب 3، ص‌61، انتشارات مسجد جمکران 1425‌هـ.ق.

[45]. ینابیع المودۀ، شیخ سلیمان قندوزی حنفی، باب 94، ج3، ص‌392، حدیث 37، دارالاسوه، و همچنین : غایۀ المرام، مرحوم بحرانی، ص701، حدیث 113 دارالقاموس.

[46]. مناقب، موفق بن احمد خوارزمی، ص‌35، چاپ سال 1313‌هـ.ق.

[47]. ینابیع المودّۀ، قندوزی حنفی، باب 75، ص‌440، چاپ هشتم دارالکتب العراقیه.

[48]. جواهر العقدین، نورالدّین علی سمهودی، ج2، ص‌227، مخلوط.

[49].. ینابیع المودۀ، قندوزی حنفی، ج3، باب 73، ص‌263، حدیث 10، دارالاسوه.

[50]. احزاب، 40، و لکن (محمد9‌) رسول‌ خدا و ختم کننده و آخرین پیامبران است.

[51]. مودّۀ القربی، میر سید علی همدانی شافعی، ص‌29.

[52]. ینابیع المودّۀ، قندوزی حنفی ، باب 77، ج3، ص‌291، حدیث 7، دارالاسوه.

[53]. مراجعه کنید به کتاب اوّل مظلوم عالم امیرالمومنین علی7، و مهدی آل محمد ص‌در کتب اهل سنّت، تألیف هادی عامری انتشارات پیام حجّت.

[54]. کمال الدین شیخ صدوق; و بحارالانوار علامه مجلسی;، به نقل از منتخب الاثر، آیت الله صافی گلپایگانی، فصل اول، باب چهارم حدیث 4، ص‌98 چاپ سپهر.

[55]. منتخب کنزالعمال، متقی هندی، ج6، ص‌32.

[56]. عقدالدرر فی اخبار المنتظر، مقدّسی شافعی، ص‌56، انتشارات مسجد جمکران 1425،‌هـ.ق.

[57]. احزاب، 33.

[58]. مقتل الحسین7، خوارزمی، ص‌95، حدیث 203، مکتبۀ المفید;، قم.

[59]. فرائد السطمین، حموینی، ج‌2، ص‌319، حدیث 571، موسسه محمودی، بیروت.

[60]. ینابیع المودّۀ، قندوزی حنفی، باب 93، ج3، ص‌380، حدیث 2، دارالاسوه.

[61]. بقره، 285.

[62]. بقره، 285.

[63]. احزاب، 6.

[64]. نساء، 59.

[65]. یکی از این اوصیاء «مهدی موعود7» است.

[66]. کنز العّمال، متقی هندی، ج6، ص‌30.

[67]. به نقل از منتخب الاثر آیت الله صافی گلپایگانی، فصل 6، باب 4، ص‌554، چاپ سپهر.

[68]. عقدالدّرر، مقدّسی شافعی، باب سوم، فی عدله و حلیته ، ص‌64، انتشارات مسجد جمکران، 1425‌هـ.ق.

[69]. فرائد السمطین، ابراهیم بن محمد جوینی، ج2، ص‌334، حدیث 585، موسسه محمودی بیروت.

[70]. فرائد السمطین، جوینی، ج2، ص‌314، حدیث 565، موسسه محمودی بیروت.

[71]. ینابیع المودة، قُندوزی حنفی، ج3، باب 94، ص‌391، حدیث 33، درالاسوه.

[72]. غایۀ المرام، سید هاشم بحرانی،ص 700، حدیث 105، دارالقاموس.

[73]. تاریخ ابن عساکر، ج2، ص‌62، چاپ سال 1329، سیرۀ الحلبیّه، ج1، ص‌227، چاپ مصطفی محمّد در مصر، و متقی هندی در منتخب کنزالعمال، ج6، ص‌30 با کمی تفاوت.

[74]. تذکرۀ الخواص، سبط بن جوزی، باب 6.

[75]. تاریخ اسلام، ذهبی، ص‌342.

[76]. دلائل النبوّه، بیهقّی، ج6، ص‌64.

[77]. همان، ص‌13.

[78]. عقدالدّرر، مقدّسی شافعی، باب 6، ص‌188، چاپ مسجد جمکران 1425‌هـ.ق.

[79]. کمال الدین و تمام النعمه، ابن بابویه قمی;، ج1، باب 26، روایت 19 ترجمه منصور پهلوان.

[80]. امام جواد7.

[81]. به نقل از ینابیع المودّۀ، باب 94، ص‌493، چاپ هشتم دارالکتب العراقیه 1385‌هـ.ق.

[82]. فرائد السمطین، ج2، ص‌335، حدیث 587، موسسه محمودی بیروت.

[83]. اکحل العینین یعنی هر 2 چشم بطور خدادادی همیشه سرمه کشیده است.

[84]. عقدالدرر، مقدّسی شافعی، باب سوم، ص‌64، انتشارات مسجد جمکران، 1425‌هـ.ق.

[85]. ینابیع المودّۀ، قُندوزی حنفی، باب 68، ص‌406، چاپ هشتم دارالکتب العراقیه.

[86]. عقدالدّرر، مقدّسی شافعی، باب هفتم فی شرفه و عظیم منزلته، ص‌195، انتشارات مسجد جمکران 1425‌هـ.ق. ونعیم بن حماد، الفتن، ص‌95، در باب اجتماع الناس بمکّه.

[87]. همان.

[88][88]. ن= 50، ر= 200، ج=3، س=60، که مجموعاً کلمه نرجس به حروف ابجد «313» می‌باشد.

[89]. هر 2 منصوب از جانب خداوند هستند، سب کننده ایشان کافرست، کلام ایشان کلام خداست و...

[90]. بطور خدادادی و طبیعی موژه هایی سرمه کشیده دارند.

 منبع ما:http://nasimehaghighat.persianblog.ir/